Wat is hondenpsychologie?
Hondenpsychologie is het kennis hebben van het ‘wat’ en ‘hoe’ honden voelen, denken en doen. Welke beweegredenen hebben ze? Waarom voeren ze bepaalde gedragingen uit en met welk doel? Belangrijk hierbij is om te begrijpen dat honden overleven. Het zijn primaire gedragingen die vooral opportuun zijn. In iedere situatie proberen ze voordeel (of zo min mogelijk nadeel) te behalen voor zichzelf. Dat is de basis van de hondenpsychologie.
Honden zijn instinctief
Honden gedragen zich op basis van hun instinct. Ze vertonen natuurlijk gedrag wat in de basis in iedere hond zit. Dit houdt in dat ze continu hun neus achterna gaan. Ze onderzoeken situaties door te ruiken, zien, horen en proeven en op basis daarvan maken ze een keuze en vertonen ze bepaald gedrag.
Energie
Honden zenden boodschappen uit door middel van lichaamstaal en energie. In de dierenwereld bestaat er geen boosheid, irritatie of frustratie. Honden zijn in dat opzicht zuiver en geven onmiddellijk hun grenzen aan door middel van correcties. Niet op basis van menselijke emoties, maar vanuit hun oerkracht. Dit vertalen ze in kleine boodschappen, zoals het optrekken van de lip, grommen, weglopen of fixatie door middel van kijken, of in grote boodschappen, zoals snappen, neusfluiten of zelfs aanvallen.
Zintuigen vormen realiteit
Net zoals de mens gebruikt een hond verschillende zintuigen om te overleven. Ze horen, ruiken, voelen, zien en proeven net zoals wij. Echter zijn deze zintuigen bij een hond anders ontwikkeld van bij mensen. De specifieke werking en het bereik is namelijk vele malen sterker.
Zicht
Een hond kan kleuren zien, maar in tegenstelling tot mensen zien honden minder kleuren en zijn ze ook minder intens. Dit komt doordat honden slechts twee soorten kegeltjes in hun ogen hebben: blauw-gevoelige en geel-gevoelige kegeltjes. Hierdoor kan een hond vrijwel alleen blauw en geel zien. Zo wordt paars door een hond gezien als blauw en wordt rood waargenomen als grijs. De kleuren groen en oranje zijn voor een hond beide geel.
Gehoor
Waar het menselijk gehoor beperkt is tot een golflengte van 20 tot 20.000 Hertz kan een hond tonen horen binnen het bereik van 15 tot 50.000 Hertz. Uit onderzoek is dan ook gebleken dat honden tot ongeveer vier keer beter horen dan dat mensen doen.
Geur
Ook op het gebied van geur is het verschil tussen mensen en honden aanzienlijk. Allereerst kan een hond al veel vaker inademen dan een mens, namelijk zo’n 300 keer per minuut. Iedere keer dat een hond inademt krijgt het nieuwe en verse lucht binnen. Dit zorgt ervoor dat een hond veel vaker verse geuren binnenkrijgt. Ook het verschil in reukcellen is groot. Een mens beschikt over ongeveer 5 miljoen reukcellen, waar een hond tussen de 125 en 300 miljoen reukcellen heeft. Een hond kan dus niet alleen meer geuren opnemen maar ook veel meer verschillende geuren onderscheiden.
Een ander verschil tussen mensen en honden is dat waar mensen stereo kunnen horen, honden stereo kunnen ruiken. Honden kunnen dus de richting van een geur bepalen doordat ze verschillen kunnen identificeren tussen de rechter en linker neusholte. Een hond voelt dus of een geur van links of rechts komt en kan zo eenvoudig bepalen waar deze vandaan komt. Dit heeft ook te maken met de capaciteit van de hersenen die hierop gefocust is. Bij honden ligt deze op 10% waar die bij mensen slechts 1% is.
Tussen honden onderling kan het reukvermogen ook verschillen. Zo kunnen er verschillen in reukvermogen zitten op basis van geslacht. Een teefje is namelijk gevoeliger voor geuren dan een reutje, vooral in de periode van loopsheid. Bij de mannetjes kan castratie er juist voor zorgen dat het reukvermogen afneemt. Ook ouderdom kan hier een rol inspelen. Maar ook per moment kan het verschillen. Zo neemt het reukvermogen af wanneer een hond net gegeten heeft, en neemt het toe als een hond honger heeft.
Het is dus duidelijk dat honden zoveel ruiken dat het logisch is dat ze aan ieder bosje willen snuffelen, ze hebben immers veel meer in de gaten dan wij als mens.
Smaak
De smaak van honden is nauw verbonden met het reukvermogen. Net als bij mensen onderscheiden honden vier basissmaken: zoet, zout, zuur en bitter. De smaakwaarneming bevindt zich voornamelijk op het puntje van de tong, de overige vooral op het gehemelte. Doordat in het wild 80% van het eten uit vlees bestaat hebben honden speciale smaakpapillen ontwikkelt voor vlees, vetten en vlees met geassocieerde chemische stoffen. Daarnaast hebben honden speciale smaakpapillen voor water, die wij als mens niet bezitten.
Doordat de neus veel invloed heeft op de smaak van voedsel en dit zintuig bij honden erg goed ontwikkeld is kan een hond minder goed proeven dan een mens. Wij hebben tot wel zes keer zoveel smaakpapillen dan honden. Met name zout wordt minder geproefd door honden doordat ze die eigenschap niet nodig hebben. Smaak is er namelijk voor dat we alle voedingsstoffen die we nodig hebben voldoende binnenkrijgen. Aangezien honden van nature vleeseters zijn en daar voldoende zout in zit hebben honden nooit een tekort aan zout en hoeven ze daar ook geen specifieke smaak voor te ontwikkelen.
De smaak van een hond brengt soms onvoorstelbare voorkeuren met zich mee, zoals voor kadavers of andere weerzinwekkend ruikende dingen. Maar het kan ook zijn dat ze voedsel weigeren waarin medicijnen vermengd zijn, ook al zijn ze voor ons geur- en smaakloos. Zelfs met een trucje om een tablet te verstoppen in iets heel lekkers, zoals een stukje vlees, lukt het vaak niet.
Iedere hond heeft naast zijn neus nog een tweede reukorgaan, het orgaan van Jacobson. Dit is een krusiing tussen de neus en mond bij een mond, omdat zowel de tong als het neusweefsel hierbij betrokken zijn. De zintuiglijke waarneming lijkt op die van een menselijke neus, waarbij het met de neus wordt opgenomen. Deze vorm van ruiken is vergelijkbaar met onze smaak, waarbij de geur als het ware wordt gehapt en langs het orgaan geleidt wordt om de smaak te bepalen.
Lichaamstaal
Honden communiceren door middel van lichaamstaal. De hoogte en stand van lichaamsonderdelen worden aangepast om een boodschap uit te zenden. De kop vormt samen met de oren, romp, poten en staart de lichaamstaal van een hond. Op deze manier geven ze aan hoe ze zich voelen, wat ze aan het doen zijn en wat ze van plan zijn om te gaan doen. Door de lichaamstaal van de hond te leren lezen kunnen we de hond preventief sturen en kunnen we ervoor zorgen dat deze zich te allen tijde geborgen blijft voelen.
Honden zijn roedeldieren
