Gedragstherapie

Wat is gedragstherapie?

In onze ogen gaat gedragstherapie enerzijds over het begrijpen van het gedrag van je hond. Waarom vertoont je hond het gedrag dat hij/zij laat zien? In welke situaties zet je hond het gedrag in? Welk doel streeft je hond na met het inzetten van dit gedrag? Anderzijds beogen wij op een praktische manier op basis van kennis, kunde, ruime praktijkervaring en trainingstechnieken op een opbouwende wijze het ongewenste gedrag van de hond te veranderen. Maar niet alleen het gedrag van de hond nemen wij onder de loep. Ook de hondeneigenaar speelt een cruciale rol in het creëren van een evenwichtige relatie tussen mens en hond.
Gedragstherapie honden

Geborgenheid

Het gedachtegoed van Ron Kusters zelf – De Geborgenheidstheorie – is ons uitgangspunt. We begeleiden de hond vanuit natuurlijk leiderschap zoals de dierenwereld deze kent. We brengen deze kennis en kunde over op de hondeneigenaar. Met het doel die evenwichtige relatie tussen hondeneigenaar en hond te creëren.

Evenwichtig is niet gelijkwaardig. In de dierenwereld bestaat er rangorde, ofwel, hiërarchie. Zelfs ‘onderdanig zijn aan’ de ander is een normale gemoedstoestand in de dierenwereld. Tegenwoordig zien we veel leefsituaties waarin honden als gelijkwaardig worden beschouwd aan de mens. De hond is onderdeel van het gezin. De hond moet gelukkig zijn, vrijheid kennen, zelf kunnen bepalen en als gezinslid meedeinen met de gezinsdynamiek. Dat kan ook allemaal. Hondeneigenaren zijn echter nauwelijks nog bezig met de wereld waarin hun hond leeft. Dat is namelijk nog steeds in de dierenwereld. Weliswaar in een gedomesticeerde geconditioneerde wereld, waarbij de mens vindt dat onze honden zich moeten aanpassen aan onze menselijke normen en waarden, sociaal wenselijk gedrag moeten vertonen, rekening moeten houden met anderen, inlevingsvermogen moeten hebben en zelfs onze menselijke emoties moeten snappen.

Helaas. Jouw hond leeft niet in deze emotionele mensenwereld.

Overleven
Een hond is een roedeldier en leeft in het wild in een groep. Het enige doel dat de groep heeft is overleven. In deze dierenwereld is er een leider die ervoor zorgt dat de groep overleeft. De leider zorgt voor geborgenheid, veiligheid en structuur. Het bieden van geborgenheid is de belangrijke taak van de leider. Een volger in de groep hoeft zich geen zorgen te maken over basisbehoeften om te overleven. Want dat is tenslotte het enige doel dat telt. De volger heeft respect en ontzag voor de leider. De leider ‘bezit’ daarmee de groep en iedere volger in de groep. Alles is van de leider. Het is de taak van de leider om de groep bij elkaar te houden en te laten voortbestaan, gezond en wel. Als de leider te zwak is en/of te oud wordt, dan staat er een andere leider op. Niet omdat deze ‘oud-volger’ dat wil, maar iemand moet ervoor zorgen dat de groep overleeft.
Leiderschap

Onze gedomesticeerde honden staan ver weg van zelfstandig overleven in een groep in het wild. Het instinct om te overleven dragen zij echter nog steeds bij zich. Zij gedragen zich hiernaar in onze mensenwereld. Een hond ziet de mens dus als hond en checkt de hondeneigenaar iedere dag of deze nog wel een gezonde leider is. Reageert deze hondeneigenaar niet zoals een alfaleider zou doen, dan neemt de hond de taak van leider over. Om zorg te dragen voor het voortbestaan van de groep.

Kan de hond deze taak wel aan? Leider zijn van jouw gezin?

Nee. Vergelijk het met het overdragen van de opvoedkundige taak van een ouder aan een kind van zeven jaar oud. Dat is een overvraag aan het kind. Het kind raakt overprikkeld van alle vragen die het op zich af krijgt en van de verantwoordelijkheid die het moet dragen. Het kind krijgt onrust. Het maakt keuzes waarvan het de gevolgen niet kan overzien. Het kind wordt onzeker en laat gedragingen zien om zijn/haar onzekerheid te verbloemen. Het verstopt zich, vermijdt en wilt vluchten. Het wil hier niet meer zijn en kan zelf geraken tot depressiviteit. Of het overschreeuwt zich compleet. Preventief, zelfs als er nog niets aan de hand is. Het kind wordt druk, is snel afgeleid, maakt geen contact en doet maar wat. Het kind is niet sociaal vaardig en weet niet hoe met andere soortgenoten om te gaan.

Gedrag

Herken je je hond? Je hebt je hond de taak van leider gegeven. En je hond kan deze taak niet aan. Daardoor is het gedrag ontstaan waarvan je als hondeneigenaar zoveel last van hebt. Maar jij niet alleen. De hond ook. De hond heeft geen geborgenheid en weet geen ander gedrag meer in te zetten dan dat wat is geconditioneerd door de hond zelf omdat er gebrek aan geborgen leiding en sturing was. Voorbeelden van gedragingen die dan ontstaan zijn: angst, blaffen/keffen, agressie, verlatingsangst, ongehoorzaamheid, asociaal, etc.
Gedragstherapie RTDC
Angst
Een angstige hond voelt zich niet geborgen. Gedragingen voortkomend uit angst zijn bijvoorbeeld dat een hond wil vluchten. Vluchten voor visite, voor andere situaties in huis en op straat. Vluchten voor harde geluiden of vluchten voor onverwachte/onvoorspelbare gebeurtenissen. Op een moment dat een hond wil vluchten is deze niet in evenwicht. De hond voelt geen geborgenheid, geen veiligheid. De hond maakt zich zorgen en wil de situatie alleen maar vermijden. Met als hoger gelegen doel overleven. Vanuit rust, kracht en stabiliteit moeten we de hond sturen. En daar is natuurlijk leiderschap voor nodig met als doel dat de hond zich weer geborgen voelt.
Blaffen / Keffen
Honden blaffen. Daarmee zenden ze boodschappen uit naar soortgenoten, mensen en/of objecten. Een keer een blafje uit bijvoorbeeld waakzaamheid, speelsheid of onzekerheid (etc.) dat is heel normaal. Blaffen/keffen is nu eenmaal een manier voor honden om te communiceren. Wanneer de toon van dit geblaf echter hoog en aanhoudend van aard is, dan geeft de hond een andere boodschap af. De gemoedstand van de hond is niet meer stabiel. De hond verkeerd in een staat van opwinding. En die gemoedstoestand kan alle vormen aannemen. We moeten de hond daarom helpen. We hebben te maken met een onzekere hond die zijn eigen onzekerheid niet meer kan reguleren naar een neutraal ontspannen gemoedstoestand. Vanuit rust, kracht en stabiliteit moeten we de hond sturen. Daar is natuurlijk leiderschap voor nodig met als doel dat de hond zich weer geborgen voelt.
Agressie
Agressieve honden worden niet geboren. Veelal door onbewuste onkunde, gebrek aan kennis en onwetendheid, stimuleren we gedragingen bij honden die uiteindelijk tot agressiviteit kunnen leiden. Agressie ontstaat vanuit de gemoedstoestand onzekerheid en gebrek aan geborgenheid. Agressie kan zelfs getraind gedrag zijn, zonder dat we ons daar als hondeneigenaar van bewust zijn. Veelal hebben agressieve honden de taak als leider gekregen (ook vaak onbewust) waardoor ze ervoor moeten zorgen dat hun roedel overleeft. Alle prikkels die de hond niet aanstaat en enigszins bedreigd aanvoelen, zal de hond preventief laten reageren. Dat is het oerinstinct van de hond. Heel logisch in zijn beleving, maar heel onprettig voor de hond, de eigenaar en alle omstanders. Vanuit rust, kracht en stabiliteit moeten we de hond sturen. En daar is natuurlijk leiderschap voor nodig met als doel dat de hond zich weer geborgen voelt
Verlatingsangst
Verlatingsangst is een uiting van onzekerheid, gebrek aan geborgenheid, vertrouwen, veiligheid en evenwichtigheid. In de dierenwereld is het de taak van de leider om de roedel bij elkaar te houden. ‘Het roepen naar de volgers’ is dan ook een hele normale gedragsuiting van leiders naar volgers. Echter als de groep uiteenvalt dan is het de taak van de leider om deze weer bij elkaar te brengen. Zijn de volgers niet in de nabije omgeving, dan ontstaat er stress. Het voortbestaan van de groep staat onder druk. Je hond is dus niet graag alleen omdat hij leider is en de taak heeft om de groep bij elkaar te houden. Daarom vertoont hij ‘verlatingsangst’. Dit is geen verlatingsangst zoals wij mensen dat voelen en ervaringen. De hond wil enkel en alleen zijn roedel bij elkaar houden. En daarvoor zal jouw hond diverse gedragingen inzetten, zoals het uitbreken uit de bench en zelfs het huis.
Ongehoorzaam, asociaal en niet sociaalvaardig

Leiders luisteren niet naar volgers. Leiders kijken niet naar volgers. Een leider zal zich niet aanpassen aan de volger. Herken je je hond? Gepaard met ongehoorzaamheid (niet luisteren, niet kijken, geen contact) gaat geen respect en ontzag hebben voor de leider (tegen je aanspringen zonder toestemming). Als je hond de taak hebt gegeven als leider, dan zijn de rollen dus omgedraaid. Dan hoeft je hond niet naar je te luisteren, kijken en respect en ontzag tonen. Je bent tenslotte volger.

Legio gedragingen zijn er nog te beschrijven aangaande honden die de leiderschapstaak hebben gekregen/toegeëigend. De oplossing voor het verminderen en voorkomen van deze gedragingen is het brengen van geborgenheid door het overnemen van de leiderschapstaak als hondeneigenaar.

Leider worden van je hond

Wil je weten hoe je natuurlijk leider wordt van je hond? We bieden diverse trainingsvormen (groepstrainingen, individuele trainingen, thuistrainingen, dagcursussen, etc.) om je op weg te helpen in het nemen van natuurlijk leiderschap over je hond en zelf die geborgen leider te worden. Nieuwsgierig wat we voor je kunnen betekenen? Neem dan contact met ons op.

Ron’s Total Dog Care - ‘Sleutel tussen mens en hond’